Stres to nieodłączny element życia każdego z nas, a umiejętność skutecznego radzenia sobie z nim ma kluczowe znaczenie dla zdrowia psychicznego i fizycznego. Jednym z narzędzi służących do oceny strategii radzenia sobie ze stresem jest kwestionariusz CISS (Coping Inventory for Stressful Situations) autorstwa Endlera i Parkera.
Model ten wyróżnia trzy podstawowe style radzenia sobie ze stresem: styl skoncentrowany na zadaniu, styl skoncentrowany na emocjach oraz styl skoncentrowany na unikaniu. Poniżej znajduje się charakterystyka każdego z nich wraz z przykładami.
Styl skoncentrowany na zadaniu
Osoby preferujące ten styl radzenia sobie w sytuacji stresu koncentrują się na rozwiązaniu problemu poprzez podejmowanie konkretnych działań. Charakteryzuje je racjonalne podejście do trudnych sytuacji, analiza problemu oraz planowanie kolejnych kroków. Taka strategia jest szczególnie skuteczna w sytuacjach, które można kontrolować i rozwiązać poprzez aktywne działanie.
Przykłady strategii skoncentrowanych na zadaniu:
- Planowanie działań w celu rozwiązania problemu,
- Poszukiwanie informacji i alternatywnych rozwiązań,
- Organizowanie pracy w sposób efektywny,
- Stosowanie technik zarządzania czasem.
Styl skoncentrowany na emocjach
Ten styl radzenia sobie polega na skupieniu się na własnych emocjach związanych z odczuwanym stresem, a nie na samym problemie. Osoby o tej strategii często doświadczają silnych emocji, takich jak lęk, złość czy smutek, i mogą mieć trudności z obiektywną oceną sytuacji. Nadmierna koncentracja na emocjach może prowadzić do ich pogłębienia oraz negatywnego wpływu na funkcjonowanie psychiczne.
Przykłady strategii skoncentrowanych na emocjach:
- Nadmierne przeżywanie negatywnych uczuć,
- Rozpamiętywanie trudnych sytuacji,
- Poczucie bezradności i frustracji,
- Poszukiwanie wsparcia emocjonalnego u innych.
Styl skoncentrowany na unikaniu
Osoby stosujące strategię unikania starają się odwrócić uwagę od stresującej sytuacji, np. poprzez angażowanie się w inne aktywności jak np. oglądanie telewizji, jedzenie lub angażowanie się w interakcje społeczne. Choć w krótkiej perspektywie może to przynosić ulgę, długoterminowe unikanie problemów może prowadzić do ich narastania.
Przykłady strategii unikania:
- Unikanie myślenia o problemie,
- Podejmowanie czynności odwracających uwagę (np. oglądanie telewizji, gry komputerowe),
- Angażowanie się w intensywne życie towarzyskie,
- Stosowanie używek jako formy ucieczki od problemów.
Znajomość własnych strategii radzenia sobie ze stresem
Każdy człowiek posiada unikalny styl radzenia sobie ze stresem, który kształtuje się na podstawie indywidualnych doświadczeń, cech osobowości oraz nabytych strategii. Jednak nie zawsze sytuacje, w których się znajdujemy, są zgodne z naszym naturalnym sposobem reagowania na stres. W takich przypadkach może dochodzić do trudności, które negatywnie wpływają na nasze samopoczucie, relacje oraz efektywność w codziennym funkcjonowaniu.
Świadomość własnych mechanizmów radzenia sobie ze stresem stanowi kluczowy krok w kierunku poprawy dobrostanu psychicznego. Pozwala ona nie tylko lepiej rozumieć swoje reakcje, ale także świadomie rozwijać bardziej adaptacyjne strategie. Dzięki temu możliwe jest skuteczniejsze zarządzanie emocjami, redukcja napięcia oraz budowanie większej odporności psychicznej. Dążenie do elastyczności w sposobach radzenia sobie ze stresem może znacząco przyczynić się do poprawy jakości życia, wzmacniając nasze zdrowie psychiczne oraz ogólną satysfakcję z życia.
Kwestionariusz CISS jest cennym narzędziem pomagającym w identyfikacji dominującego stylu radzenia sobie i dostosowaniu go do różnych sytuacji życiowych. Zachęcam do skorzystania z badania kwestionariuszem CISS w formie online, aby lepiej zrozumieć swoje sposoby radzenia sobie ze stresem i rozwijać bardziej efektywne strategie.
Wypełnij formularz, aby umówić się na badanie kwestionariuszem CISS online.
Najnowsze komentarze